62 yıldır Urartuların koruyucusu: Bu dili bilen 12 kişiden biri! – Kültür ve sanata dair son dakika haberleri
Van Gürpınar ilçe merkezine 10 kilometre Urartu döneme ait Çavuştepe KalesiM.Ö. 764-734 yılları arasında II. Sarduri tarafından yaptırılmıştır.
Kaleye, kurucusuna ithafen Sardur şehri anlamına gelen ‘Sardurihinili’ adı verilmiştir. Tarihi kalenin tasarımı İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arif Erzen tarafından 1961-1986 yılları arasında yapılan kazılar sonucu keşfedildi. Çavuştepe Kalesi’nde 43 yıl daimi bekçi olarak çalıştıktan sonra 2005 yılında emekli olan Mehmet Kuşman, 19 yıldır burada gönüllü olarak çalışıyor. Bölgeye gelen turistlere Urartu alfabesini ve eserlerini anlatan Kuşman, dünyada Urartu dilini bilen ender insanlardan biridir. Kuşman, emekli olduktan sonra bekçi olarak çalıştığı Çavuştepe Kalesi’ndeki kulübesinde yaptığı Urartu tablet ve kolyelerini satarak geçimini sağladığını söyledi.
’22 YILDA 650 URARTU KELİME ÖĞRENDİM’
Van Kalesi’ndeki yazıtları bir deftere yazdıktan sonra İran ve Suriye’ye gittiğini, Urartu yazıtlarını tek tek not edip üzerinde çalıştığını iddia eden Kuşman, “Sonra ‘alfabeyi’ oluşturdum. Daha sonra dili öğrendim ve kelimeler oluşturmaya başladım. 22 yılda sadece 650 kelime öğrendim. O dönemde 11 çocuğumu kapıcı maaşımla okuttum. Emekli olduktan sonra taş tabletlere Urartu yazıp süs eşyası olarak satıyorum. 19 yıldır burada gönüllü olarak çalışıyorum. “Şu anda Urartuları bilen Türkiye’de 7, dünyada ise 12 kişiden biriyim” dedi.
“BANA ÖĞRENMEK İÇİN KİMSE GELMEDİ”
Sağlığı elverdiği sürece bu çalışmayı yapacağını belirten Kuşman, şöyle konuştu: “Burada kazı evi yapılıyor.” O hafriyat faaliyete geçtiğinde çalıştığım kulübeyi yıkacaklar mı, yoksa depo olarak mı kullanacaklar bilmiyorum. Eğer burası çökerse bu işe devam edemem. Oğullarımdan biri SGK lideri olduğunu yeni öğrendi. İşiyle meşgul olduğu için bu görevle baş edemiyor. Bu işi yapabilmek için sürekli Urartu kitaplarını okumak gerekiyor. Urartuca öğrenmek için bana kimse gelmedi. “Benden sonra Urartu dili burada ölecek” dedi.
